De opvoeding van een pup; over omgang en socialisatie
Een pup in huis! Je wilt het natuurlijk helemaal goed doen; een pup die sociaal is, maar niet tegen iedereen opspringt, die veel aandacht heeft voor jou, graag met je traint en jouw ‘cues’ opvolgt, en die thuis natuurlijk heerlijk rustig is…
En dan komt ie thuis…en blijkt dat niet de realiteit.
Pups zijn een feestje! Ik vind ze oprecht fantastisch. Natuurlijk omdat ze er superlief uitzien, maar vooral ook omdat iedere pup een spons is en een nieuw begin; een nieuwe uitdaging om een fantastische band mee op te bouwen en “de wereld” mee te ontdekken.
Pups zijn nog helemaal open, klaar om alles te ontdekken, ze zijn nog heel “kneedbaar”, maar hebben tegelijk al een heel eigen karakter.
Het belangrijkste bij de socialisatie is afstemmen op je pup.
Ik ga je hieronder meenemen in een aantal belangrijke dingen. Weet dat niet iedere pup hetzelfde is en ook zeker niet ieder ras. Mijn tips zullen dan ook niet per se voor iedere hond werken. Tussen beagles en labradors zit al zoveel verschil, zelfs tussen twee labradors kan er veel verschil zijn. Laat staan wanneer je nog een heel ander ras hebt. Toch zijn er ook veel dingen die opgaan voor alle pups.
Socialisatie
Het sociaal maken van je hond, ofwel; het leren aan je pup dat de wereld een fijne plek is. Dat is in het kort socialisatie. Maar hoe leer je dat?
Ten eerste is het belangrijk dat de pup veel goede ervaringen heeft met verschillende mensen, dieren, dingen en plekken. Twee belangrijke dingen dus: veel, want je pup moet alles een keer meegemaakt en gezien hebben. En misschien wel het belangrijkste: positief! Want: als jouw pup 10 mensen ziet die fijn, rustig en betrouwbaar zijn (in zijn ogen), dan heeft hij met mensen een fijne associatie. Ziet hij 100 mensen, maar schrikt hij van 2 schreeuwende mannen, dan kan hij hier last van blijven houden en luide mannen zijn hele leven eng vinden. Dat geld voor alles wat hij tegenkomt.
Conclusie: meer is niet per se beter.
Ten tweede: Zoals ik hierboven al schreef is ‘afstemmen’ op je hond ontzettend belangrijk. Waarom? Omdat niet iedere pup evenveel prikkels aan kan en niet iedere pup hetzelfde karakter heeft. Echter, wanneer jij je pup leert lezen en ziet wat hij nodig heeft, dan zal je sneller begrijpen wat voor jouw pup belangrijk is.
Alle energie die je de eerste anderhalf jaar in je hond stopt, krijg je de rest van zijn leven terug.
De eerste weken van een hondenleven zijn erg belangrijk. Socialisatie is echter meer dan die 12 of 16 weken.
Ook na de 16e week leert een pup, er zijn meerdere fases van open staan en van angst gedurende zijn eerste jaar. Neem daarom het héle eerste jaar als socialisatieperiode om de wereld blijvend leuk te vinden.
Hoe ziet dit er in de praktijk uit, dat socialiseren en afstemmen:
Je pup is thuis!! Natuurlijk is dat feest. Houdt er echter rekening mee dat dit best heftig is voor een pup, je haalt eigenlijk een “peuter” uit zijn vertrouwde omgeving. Doe daarom de eerste drie dagen niets!
Niets? Nope. Deze drie dagen kan jouw pup gebruiken voor het wennen aan zijn huis, zijn plek, zijn mensen, jullie geuren, geluiden en gewoontes. Jullie als eigenaar(s) kunnen beginnen met het opbouwen van een band, én met wennen aan de pup en natuurlijk met de zindelijkheid.
Houd ook het meeste bezoek nog even af, over een week is je pup ook nog wel lief, klein en schattig.
Na die drie dagen ga je de pup iedere dag ergens mee naar toe nemen; naar het zandpad verderop, naar de stoep vlakbij het schoolplein, naar een vriend, naar de bouwmarkt, naar het bos, naar het plein, enz enz. Alles wat spannend kan zijn bouw je op. Bijvoorbeeld de fietsmand; eerste dag: erin – koekje – eruit. Opbouwen tot langer erin, dan een keer de straat door fietsen (blijven belonen) en dán pas door het dorp fietsen.
Observeer je pup goed. Zie je dat hij situaties spannend vind, houd dan wat afstand (loop óm de markt ipv door de mensenmassa). Til hem gerust een stukje wanneer hem dat helpt. Je verwent hem hier echt niet mee.
Schrikt je pup? Neem als het kan iets meer afstand, wees zijn rots in de branding en geef hem tijd om te wennen, snuffelen en checken. Zelf blijf je altijd kalm, relaxed en beheerst.
Daarbij maakt het wel uit of hij schrikt van een uitvallende hond (neem alsjeblieft afstand) of een rollende container; ga samen rustig van een afstandje zitten kijken, en geef tussendoor wat brokjes.
Heel belangrijk: houd het kort én neem de tijd!
Houd het kort, want je pup is een baby die veel rust nodig heeft. Daarnaast zijn al die dingen heel veel input om te verwerken voor je pup. Hoewel er periodes zijn waarin de socialisatie het makkelijkst is, is het niet zo dat je alles binnen 4 weken “erin gestampt” moet hebben.
Even naar een schoolplein kijken is al genoeg ‘uitje’ voor één dag. Dit hoeft geen half uur te duren, 5 min is meer dan genoeg. Korte positieve momentjes.
Neem de tijd: Als je wilt dat jouw volwassen hond straks relaxed op alles reageert, wees dan nu dat relaxte voorbeeld. Je hoeft geen kilometers te maken op de markt om je hond sociaal te maken. Rustig op een bankje zitten doet veel meer! Je hond leert dat jullie ontspannen kunnen zitten terwijl andere mensen (met honden) passeren. Daarnaast zullen sommigen jouw aanspreken met ‘aaahhhhh, mag ik je pup aaien??’. Uit die mensen kies je er een paar die rustig reageren, die jouw pup rustig benaderen, én die jou niet 100 tips willen geven…
Ook hier geld weer; ga 5 of 10 min zitten, rustig kijken, veel belonen en ga dan weer naar huis. Jullie hebben het goed gedaan!
Afstemmen
Afstemmen op je hond heeft te maken met het leren lezen van jouw hond.
Mensen communiceren anders dan honden en soms kan daardoor onbegrip ontstaan.
Bijvoorbeeld: jouw hond staat stil, jij denkt ‘hup, meekomen, ik wil doorlopen’. Je hebt nu wellicht signalen gemist; jouw hond rook iets/iemand, of hoorde iets. Er loopt wellicht op grotere afstand een hond die hij niet kent. Of er was een geluid dat hij niet kan plaatsen. Zou jij nu wél de tijd nemen om even af te stemmen, dan zou je wat verstarring bij je hond kunnen zien, een wat lagere staart, de oren misschien wat naar achteren. Je geeft hem nu wel even de tijd en ruimte om weer terug te ontspannen waarna je alsnog verder wandelt. Je hebt rekening met hem gehouden en dit is een belangrijke basis voor het vertrouwen en de band tussen jullie.
Deze manier kost wat meer tijd, maar…zorgt ook voor meer rust en geduld. Goed voor ons als eigenaars, maar ook voor je hond. Dit kan ook uitvalgedrag voorkomen en zorgen dat je hond betere keuzes maakt.
Op de langere termijn is dit zeker alle moeite waard!
Op deze manier ga je de komende periode de wereld met je pup ontdekken. Ik vind het zelf prettig om 1. (bijna) iedere dag iets te doen, iets te laten zien of ergens komen én 2. iedere dag iets om aan te wennen (handling, zoals de elektrische nagelknipper even tegen een pootje houden)
Hieronder vind je een lijst met dingen waar je aan kunt denken. Voor iedereen is het anders; sommigen zullen wekelijks in de trein zitten, anderen zullen er nooit een zien… Kies de dingen die voor jou relevant zouden kunnen zijn in de komende 10 jaar.
Want naast mensen, dieren én plekken, is er nog heel veel waar je pup ook aan mag wennen.
Geef je pup de tijd, ondersteun waar nodig, beloon veel (echt, je beloont nooit te veel, eerder te weinig*) liefst met goede brokken of gedroogde long ed (niet te veel gekochte koekjes), neem de tijd en…forceer nooit!
Naast een uitstapje, wil je dagelijks ook nog kleine stukjes wandelen, een spelletje doen met je pup én een beetje trainen. Meer dan genoeg te doen dus, in die momenten dat jouw pup wakker is. Want verder moet er vooral heel veel gerust en geslapen worden.
*Als jouw hond te dik wordt, minder dan zijn gewone voer. Je kunt een deel van de maaltijd ook als beloning gebruiken. Zo kun je én veel belonen én je hond gezond houden.
Puppy checklist voor socialisatie
Mensen:
O Man / vrouw
O Peuter, baby
O Kruipend, springend
O Oude mensen
O Div huidskleuren
O Met pet, met hoed, met bril
O Mensen met hoodies op
O Met paraplu
O Met wandelstok, met rollator
O Verkleed, geschminkt
O Met skateboard, met rolschaatsen
O Wandelwagens
O Joggers, fietsers
Handelingen/ aanrakingen:
O Borstelen/ kammen
O Oren controleren, bevoelen
O Tanden controleren
O Nagels knippen (evt elektrisch)
O Douchen, (pootjes) afdrogen
O Omdoen riem, omdoen harnas/tuig
Omgevingen en ondergronden:
O In het bos
O In een park
O Op een plein, op de markt
O In een andere woning
O In een lift
O Bij een schoolplein, in een speeltuin
O Bij/ op/ langs een trap
O Strand/ zand/ kiezelstenen
O Over een brug
O In de auto
O In een bus/ trein
O Dierenarts
O Trimsalon (vast een keer op tafel)
O Rustig zitten bij een bankje, mensen en honden die langslopen (en negeren)
O Regen, harde wind, onweer, donker
O Dierenwinkel, bouwmarkt
O Donkere ruimte (bv kelder, garage)
Geluiden:
O Auto, vrachtwagen, bus, trein, veegwagen
O Sirenes, toeters
O Stofzuiger
O Ventilator, föhn
O Iets wat valt
O Muziekinstrumenten
O Schreeuw, zang, harde lach
O Vuurwerk, schot
O Gereedschappen
O Rollende container
Dieren:
O Honden: groot, klein, div kleuren, zonder staart, lang haar, bulldog type, div rassen, enz
O Katten, konijnen, kippen
O Koeien, paarden
O Vogels (niet achteraan laten rennen)
Wat is nou écht belangrijk
Wat wil je jouw pup nu echt aanleren? Wat zijn de belangrijkste trainingstips? Welke commando’s moet een pup per se aanleren??
Het eerlijke antwoord hierop, is dat dat verschilt per persoon, per situatie én per hond. Ga vooral na wat belangrijk is voor jou. Wat moet jouw hond kunnen om fijn samen te leven?
Voor de een is dat ‘mensen rustig begroeten’ of ‘loslopen en terugkomen’, een ander vind een heel arsenaal commando’s belangrijk.
Voor mij? Dit vind ik belangrijk:
* loslopen en tergkomen wanneer ik roep
* mensen en honden negeren, bv op de markt
* rust bewaren in drukke situaties
* rustig meewandelen zonder trekken
Commando’s staan bij mij op de tweede plek. Deze kan ik de komende 10 jaar nog wel aanleren, no problemo.
Ik steek zelf in het begin meer energie in ‘op een bankje zitten bij/naast een terras en rustig gedrag belonen’. En ook in ‘mij als allerleukste zien en liever komen voor een koekje dan op anderen afstormen’. Naast de socialisatie ligt hier mijn prioriteit.
Daarom heb ik hesjes (van Funnyprint) voor mijn honden zodat ik zonder afleiding over de markt kan lopen. Want wie kan het aaien van zo’n leuke pup anders weerstaan 😉
